Kayısı nispi nemin yüksek olduğu yerler ve çok soğuk geçen bazı bölgelerin dışında, Türkiye’nin hemen her yerinde yetiştiği gibi Kızılören ve çevresinde bol yetişen bir meyvedir. Kasabamızda yetişen kayısıların başka bölgelerde yetişen kayısılara göre kendine has ayrı bir tadı vardır. Tadındaki bu özelliğinden dolayı Kızılören de yetişen kayısının kurusunu diyabet hastaları daha çok tercih etmektedir. Ülkemizde yetişen kayısı türü oldukça fazla olmasına rağmen kasabamızda ise sadece birkaç türü yetişiyor.

Kayısı erken çiçeklenen bir meyve olduğundan, ilkbaharda don olaylarından ve çevre koşullarındaki ani değişimlerden oldukça etkilenmektedir. Kasabamızda kayısı ağaçlarında meyvenin bol olması çiçek açma dönemindeki hava koşullarına bağlıdır. Bahar mevsiminde ağaçların çiçek açma döneminde meydana gelebilecek ani bir soğuk hava dalgası ve don olayı, o sene ağaçlarda kayısı meyvesinin az olmasına veya hiç olmamasına neden olmaktadır.

Kayısı'nın insan sağlığı için çok yararlı bir meyve olduğu biliniyor. Kayısı meyve olarak tüketildiği gibi reçeli yapılarak ve en çokta kurutularak kışın komposto olarak tüketilmektedir. Kayısı'nın sodyumca fakir potasyumca zengin olması nedeni ile kalp yetmezliği, böbrek hastalıkları, hepatit siroz tedavisinde etkileri olduğu bilinmektedir.

Kuru kayısı'nın beslenme ve sağlık açısından en önemli bileşiklerinden birinin diyet lifi olduğu biliniyor. Diyet lifi kabızlık, kolon sendromu, apandisit, hemoroit, diş hastalıkları, şişmanlık, şeker hastalığı, kroner kalp hastalıkları ve kolon kanseri gibi hastalıkların oluşum riskini azaltarak, bağırsakların düzenli olarak çalışmasını sağlıyor.

Beynin düzenli çalışmasını sağlar, stresi azaltır.
Karaciğerin tahrip olan kısmının tamirini yapar.
Kan yapımını artırarak, kansızlığa engel olur.
Meydana gelmiş ülserlerin iyileşmesinde rol oynar.
Böbreklerde taş teşekkülünü azaltır.
Kansere karşı koruyucu bir etkiye sahiptir.
Kemiklerin çok daha düzgün ve sağlam olmasında önemli rol oynar.
Mide ve on iki parmak bağırsağı ülserinin meydana gelmesine engel olur,
Dişlerin daha sağlam ve kuvvetli olmasında önemli rol oynar.
Kalp kaslarını kuvvetlendirir ve daha düzenli çalışmasını sağlar.
(Haber: Mustafa Uçar)